دیابت که به آن مرض قند هم گفته می شود، بیماری است که بدن نمی تواند به صورت صحیح از قند یا همان گلوکز موجود در خون استفاده کند. در واقع سطح قند خون توسط سلول های بتا پانکراس که انسولین نامیده می شود تنظیم می شود و کسانی دچار بیماری دیابت شدند انسولین کمی در بدن آن ها تولید می شود و نمی تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد. بنابراین شناسایی علائم دیابت و پیشگیری و درمان دیابت حائز اهمیت است.
پیش دیابت چیست؟
معمولا کسانی که در ژنتیک خود بیماری دیابت را دارند و همچنین سبک زندگی سالمی برای تغذیه خود در نظر نگرفته اند ؛ احتمال بیمار شدن آن ها زیاد است و البته می توانند رژیم غذایی سالم را به زندگی روزمره خود اضافه کنند. از طرفی هم باید به پزشک خود مراجعه کنند تا از بیماری جلوگیری شده و هرگز بیمار نشوند و با سلامت به زندگی خود ادامه دهند.
انواع دیابت در زندگی امروزه
- دیابت نوع یک
- دیابت نوع دو
- دیابت بارداری
دیابت نوع یک
در دیابت نوع یک شخص مبتلا همواره به تزریق انسولین احتیاج دارد و بدون آن زندگی شخص به خطر می افتد. همچنین یک نوع بیماری خود ایمنی محسوب می شود که در آن میزان قند خون فرد مبتلا به طور طبیعی بیشتر از حالت عادی بالا می ماند و انسولین در بدن فرد ترشح نمی شود که بتواند میزان قند موجود در خون را کنترل کند و اگر شخص مبتلا انسولین تزریق نکند ؛ ممکن است شخص به کما برود. از عواملی که باعث تشکیل دیابت نوع یک می شود:
- ارث و ژنتیک از گذشتگان
- بالا بودن پروتئین در بدن
- تغذیه و روش زندگی
- سابقه داشتن بیماری های خود ایمنی
دیابت نوع دو
دیابت نوع دو یک نوع دیگری از بیماری مرض قند است که امروزه به دلیل تغییر در سبک زندگی و ناسالم شدن روش های زندگی، بروز آن در اشخاص بیشتر شده است. در گذشته این بیماری اکثرا در افراد بزرگسال به وجود می آمد ولی در دنیای مدرن، نوجوانان و کودکان هم حتی دچار می شوند. در دیابت و یا مرض قند نوع دو، هورمون انسولین در بدن فرد مبتلا ترشح می شود اما سلول های شخص به آن واکنشی نشان نمی دهند. از عواملی که باعث تشکیل دیابت نوع دو می شود:
- چاقی و اضافه وزن در اثر خوردن غذا های ناسالم
- روش زندگی ناسالم
- تحرک کم و عدم ورزش
- ژنتیک
- سابقه بیماری های زنان از جمله پلی کیستیک
- بالا رفتن سن
- سابقه داشتن فشار خون بالا
دیابت بارداری
در دوران بارداری، برخی از بانوان به بیماری دیابت مبتلا می شوند زیرا میزان قند خون آن ها بالا می رود که از دلایل آن می توان به موارد زیر اشاره کرد و حتما لازم است بیمار در این دوران، با پزشک معالج در ارتباط باشد :
- چاقی و افزایش وزن مادر
- سابقه ابتلا مادر یا سابقه خانوادگی وی به بیماری دیابت
- بارداری در سنین بالا
آزمایش های دیابت بارداری
- آزمایش قند خون
- تست اولیه چالش گلوکز
- تست تحمل گلوکز
علائم مرض قند در بزرگسالان
نشانه ها و علائم متعددی از دیابت در افراد مختلف وجود دارد که در اینجا به شایع ترین آن ها پرداخته می شود.
- تشنگی شدید و میل زیاد به آب: میل شخص بیمار به آب زیاد می شود و سیرآب نمی شود.
- افزایش ادرار فرد مبتلا: شخص بیمار بیش از حد عادی احتیاج به ادرار کردن دارد .
- خستگی بیش از حد: ممکن است شخص بیمار کار و فعالیتی نداشته باشد اما احساس خستگی و رخوت دارد.
- در مواردی کاهش وزن: کم شدن تعجب آور و شوکه کننده وزن بیمار بدون رژیم گرفتن و تغییر سبک غذا خوردن او.
- کم و تار شدن دید فرد مبتلا: ناواضح شدن دید فرد مبتلا به بیماری قند خون بالا.
- زیاد شدن اشتها: میل شدید فرد بیمار به خوردن غذا.
- دیر خوب شدن زخم ها: کسانی که به این بیماری دچار می شوند، معمولا اگر جایی از بدن آن ها زخم شود، مدت زمان طولانی باید انتظار بکشند تا زخم هایشان شفا پیدا کند.
- خشکی در پوست: برخی از افراد بیمار دچار خشکی پوست می شوند که ممکن است در مواردی تبدیل به زخم شود.
- زخم پا: برخی از افرادی که دچار مرض قند می شوند، احتمال زخم در پای افراد بیمار زیاد است و یک زخم بسیار کوچک می تواند بزرگ و دردسر ساز شود، البته این اشخاص بعد از مدتی کاملا احساس درد در پای خود را از دست می دهند و همین دلیل در واقع باعث افزایش زخم آن ها می شود و در مواقعی منجر به قطع پای فرد بیمار شود.
علائم دیابت در کودکان
بیشترین علائمی که در کودکان رویت شده است شامل:
- میل شدید به آب
- خشکی دهان و احساس عطش
- درد در ناحیه شکم
- احساس بوی میوه در دهان کودک
- تکرر ادرار
و ... می باشد ؛ البته وجود هر یک از علائم به تنهایی به معنای اینکه کودک دچار بیماری دیابت شده است، نمی باشد و مراجعه به پزشک توصیه می شود.
عوارض دیابت بر بدن
یکسری علائم در اغلب کسانی که به بیماری دیابت دچار شده اند ؛ رویت شده که پایین تر ذکر شده است.
- بیماری های قلبی و خطر سکته قلبی: افزایش سطح قند خون می تواند باعث سکته قلبی شود.
- بیماری های کلیوی: زمانی که میزان قند خون زیاد می شود باعث از بین رفتن رگ های کلیه می شود ؛ در نهایت فرد بیمار دچار نارسایی کلیوی خواهد شد که درمانی ندارد و فرد را دیالیز می کنند یا در مواردی مجبور به پیوند خواهد شد.
- آسیب به چشم و بینایی: غلظت بالای قند خون می تواند به رگ های شبکیه چشم آسیب برساند و در مواردی فرد مبتلا به دیابت بینایی خود را از دست می دهد.
- بیماری های اعصاب: خطر ابتلا به افسردگی و آلزایمر کسانی را که بیماری قند خون دارند، تهدید می کند.
- بیماری های پوستی: خطر ابتلا به زخم های پوستی در بیماران دیابتی وجود دارد.
- بیماری های دهان و آسیب هایی به دندان: افرادی که دچار بیماری یابت هستند اگر بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت نکنند ؛ خیلی سریع به انواع عفونت های دندان و لثه گرفتار خواهند شد.
- کما: اگر فرد مبتلا در موعد مقرر انسولین خود را استفاده نکند ؛ ممکن است بر سطح هوشیاری او تاثیر بگذارد و فرد به کما برود.
عوارض مرض قند در زنان
- انواع میکروب ها و عفونت های قارچی مجاری دستگاه تناسلی: زمانی که قند بیش از حد در ادرار باشد باعث ایجاد فضایی برای میکروب ها می شود.
- مشکلات قاعدگی در زنان: ازجمله مشکلاتی مانند سندروم تخمدان پلی کیستیک و ناباروری ممکن است برای بانوانی که دیابت دارند پیش بیاید.
- خطر ابتلا به بیماری های قلبی: اللخصوص بانوانی که دچار یائستگی شدند ؛ بیشتر خطرات بیماری های قلبی آن ها را تهدید می کند.
- خشکی پوست و اگزما و انواع عفونت های پوستی: افرادی که بیماری قند خون دارند، زمانی که دچار آسیب پوستی می شوند به ندرت بهبود پیدا می کنند.
- مشکلاتی در رابطه جنسی: افزایش قند خون در بانوان باعث کاهش میل جنسی آن ها می شود و رابطه جنسی باعث درد و اذیت آن ها می شود.
- اضافه وزن و افزایش وزن: در برخی از بانوان ممکن است تزریق انسولین باعث چاقی در آن ها شود و در کل چاقی رابطه مستقیمی با دیابت دارد و حتی یکی از دلایل تشکیل دهنده دیابت است.
عوارض دیابت در مردان
- کاهش تستوسترون در مردان
- کاهش میل جنسی و اختلال های جنسی
- انواع بیماری های قلبی عروقی
- مشکلات ناباروری
- مشکلاتی نظیر التهاب پروستات
- نوروپاتی یا بیماری های اعصاب
- بیماری های کلیوی
مقدار قند خون در بیماران دیابتی
طبق گفته پزشکان میزان قند خون کسانی که دیابت دارند، بعد از خوردن غذا معمولا باید کمتر از" 140 میلی گرم در دسی لیتر " باشد و البته همواره این بیماران در تلاش هستند که این نتیجه حاصل شود. در کل میزان قند خون کسانی که دیابت نوع یک دارند ؛ غیر قابل کنترل هست و باید توسط خود شخص بیمار اندازه گیری و کنترل شود.
نحوه تشخیص دیابت
راه هایی برای تشخیص و جلوگیری از دیابت وجود دارد که طبق دستور پزشک، نوشته و مورد بررسی قرار می گیرند که عبارتند از :
- آزمایش قند خون ناشتا
- آزمایش قند خون دو ساعته
- آزمایش قند خون سه ماهه
که حتما باید در آزمایشگاه های معتبر انجام شود و نتیجه آن را پزشک معالج، مورد مطالعه قرار دهد.
تغذیه افراد دیابتی
پیشنهاد می شود افرادی که این بیماری را دارند ؛ از مواد غذایی ذکر شده بیشتر استفاده کنند تا بتوانند راحت تر طول درمان خود را طی کنند و امید به این است که به سلامتی کامل دست پیدا کنند.
- انواع پروتئین از جمله ماهی
- محصولات لبنی کم چرب
- سبزیجات تازه و طبیعی
- انواع حبوبات
- انواع مغز ها و آجیل
- روغن زیتون
کلام آخر
در کل شما می توانید با تغییر در سبک زندگی به سوی سلامتی حرکت کنید و یک رژیم غذایی سالم را پیش بگیرید تا بیماری تاثیر کمتری روی شما داشته باشد زیرا طبق گفته پزشکان "چاقی یکی از دلایل اصلی دیابت یا بیماری مرض قند است ". همچنین تناسب اندام و سلامت جسمی بسیار حائز اهمیت است و اگر که به این بیماری مبتلا نشده اید ؛ می توانید برای پیشگیری از آن ورزش کنید، غذای سالم و تازه مصرف کنید تا آینده بهتری را تجربه کنید و عمر طولانی تری داشته باشید.
