آیا توهم می تواند ریسک فاکتور خودکشی به حساب بیاید؟

اضطراب توهم زا چیست؟

اضطراب توهم زا به وضعیتی اطلاق می شود که فرد با توهم های خود مبتلا به اضطراب شده و این اضطراب توسط توهم ها نیز تشدید می شود. به عبارت دیگر، اضطراب توهم زا همبستگی مستقیم با وجود توهم ها دارد و در اثر آن فرد به طور مداوم در وضعیت استرس قرار می گیرد. اضطراب توهم زا ممکن است به دلیل چندین عامل رخ دهد. اولا، توهم ها می توانند ترس و نگرانی را در فرد ایجاد کنند. این ترس و نگرانی می توانند به دلیل محتوای توهم (مثلا ترس از تعقیب یا تهدید به قتل) یا ناشی از توهم برخی وقایع ناخواسته (مثل اعتقاد به حضور یک شخص تهدید کننده) باشند. ثانیا، اضطراب ممکن است به دلیل ایجاد عدم اطمینان در فرد ایجاد شود. در حالی که فرد مبتلا به توهم ممکن است مطمئن باشد که توهم اشتباه است، اما در عین حال نمی تواند به طور کامل از آن جدا شود و این موضوع می تواند به اضطراب منجر شود.

درمان اضطراب توهم زا ممکن است شامل مشاوره روانشناختی، درمان دارویی و تکنیک های مدیریت استرس باشد. در بعضی موارد، درمان توهم ها می تواند به کاهش اضطراب نیز کمک کند، زیرا اضطراب می تواند به دلیل وجود توهم ها تشدید شود. همچنین، توانمندسازی اجتماعی و ارائه حمایت مناسب به فرد مبتلا نیز می تواند در کاهش اضطراب توهم زا موثر باشد.

علت توهم چیست؟

علت دقیق توهم ها هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، تحقیقات نشان می دهند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی می تواند در بروز توهم نقش داشته باشد. به طور کلی، علل احتمالی توهم عبارتند از:

1. عوامل ژنتیکی: عوامل ژنتیکی در بروز توهم ها ممکن است نقش داشته باشد. تحقیقات نشان می دهند که افرادی که سابقه خانوادگی دارند، احتمال بیشتری برای بروز توهم دارند. 2. نقل قول های شیمیایی: تحقیقات نشان می دهد که توهم ها ممکن است به عوامل شیمیایی در مغز برگردند. اختلالات در سیستم های عصبی مرتبط با ترشح مواد شیمیایی مغزی مانند دوپامین و سروتونین می تواند به بروز توهم ها مرتبط باشد. 3. اختلالات روانی: برخی از اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلالات عقب ماندگی ذهنی ممکن است با بروز توهم همراه باشند.

4. استرس و سختی های زندگی: استرس های زندگی مانند رویدادهای تروماتیک، از دست دادن عزیزان و مشکلات مالی می توانند به بروز توهم مرتبط باشند. 5. فرهنگ و اجتماع: فرهنگ و محیط اجتماعی نیز می توانند در بروز توهم تاثیرگذار باشند. برخی فرهنگ ها و جوامع ممکن است باعث تقویت و تشدید توهم های خاص شوند. توجه داشته باشید که هر فرد و هر موقعیتی ممکن است عوامل متفاوتی داشته باشد.

بهترین روش های درمان توهم و هذیان

درمان توهم و هذیان معمولا شامل ترکیبی از درمان دارویی و درمان روانشناختی است. در ادامه به برخی از روش های درمانی موثر برای توهم و هذیان اشاره می کنیم:

1. درمان دارویی: داروهایی مانند ضدروان پریشی ها (antipsychotics) معمولا برای کنترل توهم و هذیان تجویز می شوند. این داروها می توانند به کاهش علایم و تسکین فعالیت عصبی زائد کمک کنند. تجویز داروها و نوع آنها بسته به نوع و شدت توهم و هذیان متفاوت است و توسط یک پزشک تخصصی تجویز می شود. 2. رواندرمانی: درمان روانشناختی مانند رواندرمانی شناختی رفتاری (CBT) می تواند به کاهش توهم و هذیان کمک کند. این روش با کمک تغییر در باورها و افکار غلط، ارتقای مهارت های مقابله و بهبود ارتباطات میان فرد و محیط اطرافیان، به مدیریت و کنترل علائم کمک می کند. 3. پشتیبانی اجتماعی: حمایت و پشتیبانی از خانواده و افراد نزدیک می تواند در بهبود و تسهیل درمان توهم و هذیان موثر باشد. ارتباط و اشتراک گذاری با دیگران که توهم یا هذیان را تجربه کرده اند (گروه های حمایتی) نیز می تواند مفید باشد. 4. مدیریت استرس: کاهش استرس و مدیریت آن می تواند به کنترل توهم و هذیان کمک کند. تمرینات روانشناختی مانند تمرین تنفس عمیق، مدیتیشن و تکنیک های تمرکز می توانند در مدیریت استرس موثر باشند.

مهم است که درمان توهم و هذیان توسط تیم متخصصین انجام شود و بسته به شدت و نوع علایم، نیاز به ترکیب متداول درمانی ممکن است. همچنین، همکاری و تعاون فرد مبتلا و همراهان او در فرآیند درمان اهمیت دارد.

آیا توهم می تواند منجر به هذیان شود؟

بله، توهم می تواند در برخی موارد منجر به هذیان شود. توهم به معنای باورهای نادرست و غلط است که فرد معتقد به آنها می باشد. این باورها ممکن است شامل ایده ها، احساسات و تصورات نادرست باشند. هذیان به معنای تجربه نادرست و غلط حسی است که شامل تجربه های بینایی، شنوایی، لامسه، بو یا طعم می شود که در واقعیت وجود ندارد. در برخی موارد، توهم ممکن است در شکل هذیان ظاهر شود. به عنوان مثال، فرد ممکن است باور داشته باشد که صداهایی را می شنود که در واقع وجود ندارند (هذیان شنوایی) یا احساس داشته باشد که کسی او را دنبال می کند و در توهم می باشد (توهم تعقیب). این دو عارضه می توانند به همراه هم وجود داشته باشند و در برخی موارد با یکدیگر همبسته باشند. مهم است که اگر شما یا کسی که می شناسید، علائمی از توهم یا هذیان تجربه می کنید، به یک متخصص روانپزشک مراجعه نمایید. آنها می توانند تشخیص صحیح را بر اساس علائم و شدت آنها قرار دهند و برنامه درمانی مناسب را تعیین کنند.

اختلالاتی که شامل توهم می شوند 

توهم می تواند در برخی اختلالات روانی وجود داشته باشد، این اختلالات عبارتند از:

1. اختلال اسکیزوفرنی: این اختلال شامل توهم های شنوایی و بینایی است که ممکن است شامل صداهایی باشد که فرد می شنود یا تصاویری که فرد می بیند و در واقعیت وجود ندارند. 2. اختلال افسردگی ناشی از پارانویا: در این اختلال، فرد ممکن است باور داشته باشد که اطرافیانش در توطئه ای علیه او هستند و در معرض خطر قرار دارد. 3. اختلال افسردگی دوقطبی: در بخش افسردگی این اختلال، فرد ممکن است توهم های خودکشی داشته باشد و باور داشته باشد که خودکشی یک راه حل مناسب است. 4. اختلال اضطراب: در برخی از اختلالات اضطرابی، توهم های نادرست و غلط ممکن است وجود داشته باشد که ممکن است شامل تصورات ناخواسته از وقوع وقایع ترسناک یا خطرناک باشد. مهم است که اگر شما یا کسی که می شناسید، علائمی از توهم تجربه می کنید، به یک متخصص روانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص صحیح را بگیرید و درمان مناسب را دریافت نمایید.

چگونه توهم شکل می گیرد؟

توهم ها شکل می گیرند زمانی که مغز به طور نادرست و غلط تصاویر، احساسات و باورهایی را تشکیل می دهد که با واقعیت مغایر هستند. توهم ها می توانند به صورت بصری (تصاویر)، شنیداری (صداها)، حسی (تماس با جسمی که وجود ندارد) و شناختی (باورها و افکار نادرست) شکل بگیرند. فرایند شکل گیری توهم ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود:

1. شکل گیری بر اساس تجربه قبلی: توهم ها ممکن است بر پایه تجربه ها، خاطرات و رویدادهای قبلی شکل گیری کنند. ممکن است مغز تجربه های ناخوشایند را به طور نادرست با وقوع یا تهدیدی مرتبط کند و توهمی را تشکیل دهد. 2. شکل گیری بر اساس مشکلات روانی: برخی اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت و اختلالات هلوسینوژنیک می توانند توهم ها را تحریک کنند. این اختلالات ممکن است به واسطه تغییرات شیمیایی و عملکرد نامناسب مغز شکل بگیرند. اهمیت تشخیص صحیح و درمانی اختلالات روانی برای کاهش توهم ها بسیار مهم است. مشاوره روانشناختی و درمان های دارویی در برخی موارد می توانند به کاهش توهم ها کمک کنند.

روند درمان اضطراب در طولانی مدت

درمان توهم در طولانی مدت بستگی به علت اصلی و شدت توهم دارد. درمان توهم ها ممکن است شامل مشاوره روانشناختی، درمان های دارویی و مداخلات پشتیبانی و مراقبت باشد. در ادامه روند درمان توهم در طولانی مدت را شرح می دهیم:

1. تشخیص و ارزیابی: ابتدا نیاز است تا توهم ها تشخیص داده شوند و علت اصلی آنها مشخص شود. این مرحله شامل مصاحبه با متخصص روانشناسی یا روانپزشک است تا تاریخچه، علائم و علل توهم بررسی شوند. 2. مشاوره روانشناختی: مشاوره روانشناختی و درمان شناختی-رفتاری (CBT) می تواند به تغییر باورها و افکار نادرست کمک کند. در این روش، فرد با استفاده از تمرینات و فنون مشخص، می تواند باورها و افکار نادرست را شناسایی و آنها را با باورها و افکار مثبت و واقع مدار جایگزین کند. 3. درمان دارویی: در برخی موارد، استفاده از داروها می تواند به کاهش توهم ها کمک کند. داروهای ضدافسردگی، ضدانگیزشی و ضدوسواسی می توانند در کنترل توهم ها موثر باشند. نوع دارو و دوز آن بسته به وضعیت و نیاز فرد تعیین می شود و تحت نظر یک پزشک تجویز می شود.

4. مداخلات پشتیبانی و مراقبت: ارائه حمایت و مراقبت مناسب برای فرد مبتلا به توهم ها بسیار مهم است. این می تواند شامل مشارکت در گروه های حمایتی، خانواده درمانی و توانمندسازی اجتماعی باشد. همچنین، ارائه اطلاعات صحیح درباره توهم ها و راهکارهای مدیریت آنها می تواند به فرد کمک کند. درمان توهم ها ممکن است طولانی مدت و صبر و همکاری فرد مبتلا نیاز داشته باشد. مهم است تا فرد با تیم درمانی و متخصصان مربوطه همکاری کند و راهکارهای مناسب درمانی را به کار بگیرد.

عوارض جانبی داروها برای درمان توهم

داروهای استفاده شده برای درمان توهم ها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. این عوارض ممکن است بر اساس نوع دارو، دوز استفاده شده و واکنش بدن فرد به دارو متغیر باشند. در زیر چند مثال از عوارض جانبی معمول داروهای استفاده شده برای درمان توهم آورده شده است:

1. داروهای ضدافسردگی: عوارض جانبی این دسته داروها ممکن است شامل خواب آلودگی، کاهش شهوت جنسی، تهوع، افزایش وزن، تسکین عاطفی و سردرد باشد. 2. داروهای ضدانگیزشی: عوارض جانبی معمول این دسته شامل خواب آلودگی، خشکی دهان، تاری دید، افزایش وزن، تغییرات در فشار خون و نارسایی عضلانی می شود. 3. داروهای ضدوسواسی: عوارض جانبی ممکن شامل خواب آلودگی، خشکی دهان، تهوع، اسهال، سردرد، افزایش وزن، تغییرات در شهوت جنسی و تغییرات در خواب و بیداری است. 4. داروهای ضداضطراب: عوارض جانبی معمول شامل خواب آلودگی، خشکی دهان، سردرد، تاری دید، سرگیجه و تهوع است. توجه داشته باشید که عوارض جانبی ممکن است در همه افراد به یک شکل نباشد و بستگی به واکنش هر فرد به دارو دارد. در صورت بروز عوارض جانبی ناخواسته، بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند تغییرات مناسب را در نوع دارو یا دوز استفاده شده ایجاد کند.

ام آر آی و جلسات تراپی برای درمان هذیان

ام آر آی (AMR-I) یا مداخله مبتنی بر آگاهی و بازسازی معنا (Acceptance and Meaning Rebuilding Intervention) یک روش درمانی است که برای کاهش اضطراب و توهم ها مورد استفاده قرار می گیرد. این روش بر اساس روانشناسی مثبت و مفهوم معنا در زندگی تمرکز دارد و به فرد کمک می کند تا بتواند با توهم ها و اضطراب خود بهتر مقابله کند و زندگی معنا دارتری را بسازد. جلسات تراپی نیز می توانند یک روش موثر برای درمان توهم ها باشند. نوع تراپی که برای درمان توهم ها استفاده می شود، می تواند متناسب با نیازها و مشکلات هر فرد متفاوت باشد. درمان توهم ها ممکن است شامل تراپی شناختی-رفتاری (CBT)، تراپی شناختی (CT)، تراپی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) و یا تراپی تعاملی-رفتاری (ACT) باشد. این روش ها می توانند با کمک روانشناس یا متخصص درمان توهم، به فرد کمک کنند تا با توهم ها بهتر مقابله کند، رفتارهای نامناسب را تغییر دهد و الگوهای منفی را ترک کند.

در هر صورت، ام آر آی و جلسات تراپی برای درمان توهم ها معمولا نیازمند همکاری و تعامل فرد مبتلا است. همچنین، درمان توهم ها ممکن است نیازمند زمان و تلاش مداوم باشد، بنابراین طبقه بندی و درمان توسط یک حرفه ای مجرب و متخصص توصیه می شود.

تفاوت بین هذیان و اسکیزوفرنی چیست؟

هذیان و اسکیزوفرنی دو حالت مختلف در روانپزشکی هستند، با این حال با یکدیگر ترکیب نمی شوند و دارای تفاوت های مهمی هستند. در ادامه به تفاوت های اصلی بین هذیان و اسکیزوفرنی اشاره می کنیم:

1. هذیان: هذیان به وضعیتی اطلاق می شود که فرد دچار تغییرات در تفکر، درک و درک خود شده و اعتقادات نادرست و غیرقابل توجیه دارد. در هذیان، فرد ممکن است توهم ها (مثلا توهم تعقیب، توهم بزرگ بودن و غیره) یا هالوسیناسیون ها (مثلا شنیدن صداها یا دیدن تصاویر وجود نداشته) تجربه کند. هذیان ممکن است به صورت موقت و کوتاه مدت یا مزمن و طولانی مدت باشد.

2. اسکیزوفرنی: اسکیزوفرنی یک بیماری روانی مزمن است که با تغییرات شدید در تفکر، هیجان و رفتار فرد همراه است. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است توهم ها، هالوسیناسیون ها، اختلال در گفتار و مشکلات شناختی مانند کاهش تمرکز و حافظه داشته باشند. اسکیزوفرنی عمدتا در دوران جوانی شروع می شود و می تواند به صورت مزمن و پیشرفت کند. به طور کلی، هذیان یک علامت است که ممکن است در اسکیزوفرنی و یا در بیماری های روانی دیگر نیز دیده شود. اسکیزوفرنی به عنوان یک بیماری مزمن و خود متمرکز، به جزئیات بیشتری نیاز دارد تا بتوان از هذیان تمایز داده شود. تشخیص درست این حالات روانپزشکی نیازمند ارزیابی تخصصی ویژه توسط یک حرفه ای مجرب است.