تپش قلب یا استرس چیست؟
تپش قلب یا استرس، واکنشی طبیعی و فیزیولوژیک است که در برابر موقعیت ها یا رویداد های استرس زا بدن رخ می دهد. زمانی که به موقعیت استرس زا مواجه می شویم، سیستم عصبی ما برای مقابله با این استرس فعال شده و هورمون های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول در بدن ترشح می شوند. این واکنش ها باعث تغییراتی در بدن ایجاد می کنند که منجر به تغییراتی در ضربان قلب می شود، به طوری که شما تپش قلب یا حس استرس را می توانید احساس کنید.
تپش قلب در شرایط استرس زا ممکن است به صورت زمانی یا موقتی باشد و پس از محو شدن موقعیت استرس زا تپش قلب به حالت طبیعی برمی گردد. اما در بعضی از موارد، استرس ممکن است به صورت مستمر و مزمن باشد و منجر به تپش قلب مداوم یا نامنظم شود. اگر تپش قلب شما مداوم است و باعث ناراحتی و اختلال در زندگی روزمره شما می شود، بهتر است با پزشک مشورت کرده تا علت و مدیریت آن را بررسی کند. همچنین استرس به عنوان یک واکنش طبیعی و موقتی ممکن است باعث ایجاد عوارض سلامتی دیگری مانند اضطراب، خواب نامنظم، مشکلات گوارشی و سایر علائم فیزیکی و روانی شود. در صورتی که استرس به شدت بالا و مداوم باشد و به طور مستمر زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهد، مراجعه به یک مشاور یا روانشناس می تواند مفید باشد.
نشانه های مربوط به تپش قلب کدامند؟
نشانه های مربوط به تپش قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش ضربان قلب: تپش قلب ممکن است با افزایش تعداد دفعات ضربان قلب همراه باشد. معمولا ضربان قلب طبیعی در حدود 60 تا 100 ضربه در دقیقه است، اما در صورت تپش قلب ممکن است بیشتر از این مقدار باشد.
- احساس تپش قلب: ممکن است حس تپش قلب را در قفسه سینه، گردن یا دستان خود تجربه کنید. این حس می تواند به صورت قوی و قابل توجه یا به صورت ضعیف و ملایم باشد.
- افزایش فشار خون: در بعضی موارد، تپش قلب می تواند با افزایش فشار خون همراه باشد. ممکن است فشار خون شما بالا رود و احساس فشار و تنگی در قفسه سینه را تجربه کنید.
- ناراحتی و اضطراب: تپش قلب می تواند با احساس ناراحتی و اضطراب همراه باشد. این اضطراب ممکن است به علت حس تپش قلب قوی یا نامنظم و همچنین نگرانی درباره وضعیت قلبی شما باشد.
- تنگی نفس: در بعضی موارد، تپش قلب ممکن است با تنگی نفس همراه باشد. ممکن است دچار دشواری در تنفس شوید و احساس آرامش و تنفس طبیعی را نداشته باشید. در صورتی که تپش قلب شما مداوم است، باعث ناراحتی و اختلال در زندگی روزمره شما می شود یا با علائم دیگر همراه است، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
دلایل بروز تپش قلب کدامند؟
تپش قلب ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از این دلایل شامل موارد زیر است:
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب ممکن است باعث افزایش ضربان قلب و تپش قلب شود. سیستم عصبی در پاسخ به استرس، هورمون های استرس را ترشح می کند که باعث تحریک قلب و افزایش ضربان قلب می شوند.
- ورزش شدید: فعالیت ورزشی شدید می تواند باعث افزایش ضربان قلب و تپش قلب شود. در طول ورزش، نیاز بدن به بیشترین مقدار اکسیژن و انرژی افزایش می یابد و قلب باید بیشتر پمپاژ خون را انجام دهد.
- مصرف مواد محرک: مصرف مواد محرک مانند قهوه، نیکوتین و الکل ممکن است باعث افزایش ضربان قلب و تپش قلب شود.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند گرما، سرما، رطوبت بالا، هوا آلوده و فشار صوتی بالا می توانند باعث افزایش ضربان قلب و تپش قلب شوند.
- مشکلات قلبی: برخی از مشکلات قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی، تسریع ضربان قلب، نارسایی قلبی و آریتمی های قلبی می توانند باعث تپش قلب نامنظم و نا مطلوب شوند.
- مشکلات تیروئید: اختلالات در عملکرد تیروئید ممکن است باعث افزایش ضربان قلب و تپش قلب شوند.
- مصرف بعضی داروها: برخی از داروها مانند محرک های سیستم عصبی مرکزی، داروهای کاهش فشار خون و داروهای تنگ کننده عروق می توانند باعث افزایش ضربان قلب و تپش قلب شوند. اگر تپش قلب شما مداوم است، باعث ناراحتی و اختلال در زندگی روزمره شما می شود یا با علائم دیگر همراه است، بهتر است این موضوع را پیگیری کنید.
راه های خانگی درمان تپش قلب
تپش قلب ممکن است به علت عوامل مختلفی از جمله استرس، اضطراب، کمبود ویتامین D، عوامل محیطی و یا مشکلات قلبی ایجاد شود. برخی راه های خانگی که می توانند به درمان تپش قلب کمک کنند عبارت اند از:
- کاهش استرس و اضطراب: تمرین تنفس عمیق، ماساژ آرامش بخش، یوگا و تمرینات تأمل می تواند در کاهش استرس و اضطراب مؤثر باشد.
- تغذیه سالم: مصرف یک رژیم غذایی سالم و تأمین ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای سلامتی قلب می تواند به کاهش تپش قلب کمک کند. مصرف مواد محرک مثل قهوه و الکل را کاهش داده و مقدار مناسبی آب می نوشید.
- ورزش منظم: ورزش منظم و ملایم مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و تمرینات هوازی می تواند قلب را تقویت کرده و تپش قلب را کاهش دهد.
- مصرف گیاهان دارویی: برخی گیاهان دارویی مانند چای آویشن، چای زعفران، نعناع و زنجبیل می توانند به تسکین تپش قلب کمک کنند. قبل از استفاده از هر گونه گیاه دارویی، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
- تکنیک های تنظیم تنفس: تمرین تنظیم تنفس می تواند به کاهش تپش قلب کمک کند. برای انجام این تمرین، عمیقا نفس بکشید و سپس آهسته و بیشتر از حد عمیق بیرون نفس بکشید.
- خواب کافی: کمبود خواب می تواند علت تپش قلب باشد. تلاش کنید به میزان کافی خواب ببرید و الگوی خواب منظمی را دنبال کنید.
- استفاده از روش های مهارت های استرس: استفاده از روش های مهارت های استرس مانند مدیتیشن، تمرینات ذهنی و روش های تمرکز می تواند به کاهش تپش قلب کمک کند. در هر صورت اگر احساس می کنید تپش قلب شما نا معمول است، بهتر است به پزشک خود مراجعه نمایید تا علت آن تعیین شود و درمان مناسب انجام شود.
سایر راه های درمان تپش قلب
علاوه بر راه های خانگی مذکور، ممکن است درمان تپش قلب به روش های دیگری نیز نیاز داشته باشد. در ادامه به برخی از راه های درمان تپش قلب اشاره می کنیم:
- داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضد تپش قلب یا دیگر داروها را تجویز کند. این داروها می توانند کمک کننده در کنترل تپش قلب باشند.
- روش های الکتروفیزیولوژی: در صورتی که تپش قلب به دلیل نواحی بیماری زا در قلب باشد، روش های الکتروفیزیولوژی مانند آبلاسیون راه های درمانی موثری هستند. در این روش، نواحی غیرعادی قلب با استفاده از انرژی الکتریکی تخریب می شوند.
- دیسپوزیسیون الکتریکی قلب (ICD): اگر تپش قلب شما به علت مشکلات جدی قلبی است، پزشک ممکن است ICD را توصیه کند. این دستگاه الکترونیکی به قلب انرژی الکتریکی می دهد تا ریتم قلب را تنظیم کرده و در صورت لزوم، ضربان قلب را تنظیم کند.
- درمان برای علل اساسی: در صورتی که تپش قلب ناشی از علل اساسی مانند بیماری های تیروئید، فشار خون بالا یا مشکلات قلبی است، درمان برای علل اساسی ممکن است لازم باشد.
مواد غذایی مناسب برای درمان تپش قلب
تغذیه سالم و مناسب می تواند در کاهش تپش قلب و بهبود سلامت قلب کمک کند. برخی از مواد غذایی مناسب برای درمان تپش قلب عبارت اند از:
- میوه ها و سبزیجات: مصرف میوه ها و سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان ها که می تواند به سلامت قلب کمک کند. مثلا توت ها، خرما، پرتقال، انار، سبزیجات تازه و سبزی های تاریخچه ای مانند اسفناج و کاهو.
- ماهی و مواد غذایی حاوی امگا 3: ماهی های چرب مانند ماهی سالمون، ماهی قزل آلا و ماهی ماکرل حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند که به سلامت قلب کمک می کنند. همچنین بادام، کره بادام زمینی و روغن کانولا نیز منابع خوبی از امگا 3 هستند.
- مواد غذایی حاوی پتاسیم: مواد غذایی حاوی پتاسیم مانند موز، هندوانه، خیار و اسفناج می توانند به تنظیم ضربان قلب کمک کنند.
- آجیل: آجیل ها مانند بادام، گردو و پسته حاوی اسیدهای چرب ناسaturated و آنتی اکسیدان های قوی هستند که به سلامت قلب کمک می کنند.
- مواد غذایی حاوی منیزیم: مصرف مواد غذایی حاوی منیزیم مانند تخمه، برنج قهوه ای، نخود فرنگی و لوبیا سبز می تواند به کاهش تپش قلب کمک کند. شاید مهمترین نکته این است که تا حد امکان مواد غذایی پر فیبر، کم چرب و کم نمک مصرف کنید. مصرف غذاهای پر چرب و پرنمک می تواند فشار خون را افزایش دهد و تپش قلب را تشدید کند. حتما بهتر است با پزشک خود یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا برنامه تغذیه مناسبی برای شما تنظیم شود که به شرایط و نیازهای شما بستگی دارد.
تپش قلب در خانم ها بیشتر است یا آقایان؟
تپش قلب در خانم ها و آقایان می تواند با توجه به عوامل مختلف متفاوت باشد. در کل برخی تحقیقات نشان می دهد که تپش قلب در خانم ها بیشتر از آقایان است. اما لازم به ذکر است که عواملی مانند سن، فعالیت فیزیکی، سطح استرس، عادات غذایی، میزان مصرف قهوه و نیکوتین، عوامل هورمونی و بیماری های همراه می توانند بر روی تپش قلب تأثیر بگذارند.
برای مثال، در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می تواند باعث افزایش تپش قلب در خانم ها شود. همچنین در برخی بیماری ها مانند بیماری های تیروئید، تپش قلب می تواند به شدت بیشتری در خانم ها دیده شود. بنابراین درک دقیق در مورد تفاوت تپش قلب در خانم ها و آقایان نیازمند بررسی و شناخت عوامل مختلف است. برای مشاوره و تشخیص دقیق تپش قلب، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
آیا تپش قلب برای سلامت جسمی افراد مضر است؟
تپش قلب طبیعی و نرمال برای سلامت جسمی ضرری ندارد. در واقع تپش قلب ضروری است و نشان دهنده عملکرد صحیح قلب است. هنگامی که قلب می تپد، خون را به سایر اعضا و بافت های بدن انتقال می دهد و اکسیژن و مواد غذایی لازم را به سلول ها می رساند. اما در برخی موارد، تپش نامنظم، سریع یا ضعیف قلب ممکن است نشانه ای از مشکلاتی در عملکرد قلب یا سایر اعضا باشد. برخی از عواملی که می توانند به تپش نامنظم و ناهنجار منجر شوند عبارت اند از:
- فعالیت بدنی شدید: ورزش یا فعالیت بدنی شدید ممکن است باعث افزایش تپش قلب شود.
- استرس و اضطراب: تنش و استرس روزمره می تواند تپش قلب را افزایش دهد.
- مصرف مواد محرک: مصرف موادی مانند قهوه، نیکوتین، الکل و مواد محرک دیگر می تواند تپش قلب را تشدید کند.
- بیماری قلبی: برخی از بیماری های قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی، ارتوستاتیک هیپوتانسیون و سایر اختلالات قلبی ممکن است باعث تپش نامنظم قلب شوند.
- روش های تنفسی: تکنیک های تنفس عمیق و آرامش بخش می توانند به کنترل تپش قلب کمک کنند. مثلاً تنفس عمیق و آهسته کمک می نماید تا سیستم عصبی را آرام کنید و تنش را کاهش دهید.
درمان تپش قلب در طب سنتی
در طب سنتی، برخی روش ها و تکنیک ها برای کنترل و درمان تپش قلب وجود دارد. اما قبل از هر چیز، مهم است به پزشک خود مراجعه کنید و علت تپش قلب خود را تشخیص دهید. پزشک می تواند به شما راهنمایی کرده و در صورت لزوم، درمان های مکمل را با درمان های معمول ترکیب کند. در زیر، چند روش طب سنتی برای کنترل تپش قلب آورده شده است:
- استراحت و آرامش: استراحت و خواب کافی، کاهش استرس و اضطراب، و کنترل فعالیت های روزانه می تواند به بهبود تپش قلب کمک کند.
- استفاده از گیاهان طبیعی: برخی گیاهان طبیعی می توانند خاصیت آرامش بخش و ضد تپش قلب داشته باشند، مانند آویشن، مریم گلی و چای میرتیل.
- مدیتیشن و یوگا: تمرینات مدیتیشن و یوگا می توانند به کنترل تپش قلب کمک کنند و به آرامش و تعادل روحی-جسمی کمک کنند.
- ماساژ و تکنیک های آرامش زا: ماساژ و تکنیک های آرامش زا می توانند به کاهش تنش عضلانی و استراحت قلب کمک کنند.